Jak rozpocząć działalność biznesową w Polsce?

olski rynek jest otwarty na przedsiębiorców zagranicznych, także spoza Unii Europejskiej. Oznacza to, że osoby z zagranicy mogą swobodnie prowadzić działalność gospodarczą na terenie Polski, a co za tym idzie –  bez przeszkód mogą również nabyć gotową spółkę celem prowadzenia takiej działalności.

Zasady prowadzenia biznesu w Polsce

Zasady prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Polski przez cudzoziemców reguluje Ustawa o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ze względu na kraj pochodzenia oraz legalizację pobytu przepisy ww. ustawy wyróżniają dwie grupy osób, które mogą prowadzić działalność gospodarczą na terenie Polski.

Obywatele państw członkowskich

Cudzoziemców pochodzących z państw członkowskich UE oraz EFTA (Norwegia, Islandia, Lichtenstein, Szwajcaria) obowiązuje tzw. zasada równouprawnienia. Oznacza to, że są oni uprawnieni do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej na  terenie Polski na zasadach obowiązujących polskich obywateli.

Obywatele państw trzecich

Warunki prowadzenia działalności gospodarczej przez obywateli państw trzecich (tj. państw, które nie należą do ani UE, ani do EFTA) uzależnione są od tego, czy dana osoba zalegalizowała swój pobyt w Polsce.

Cudzoziemcy, którzy mogą legalnie przebywać na terytorium Polski, tzn. posiadają:

• • zezwolenie na pobyt stały,
  • zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z określoną okolicznością (m.in. w celu wykonywania działalności gospodarczej na podstawie wpisu do CEIDG, w związku z kształceniem się na studiach wyższych lub pozostawaniem z związku małżeńskim z polskim obywatelem przebywającym na terytorium RP),
  • status uchodźcy,
  • ochronę uzupełniającą,
  • zgodę na pobyt ze względów humanitarnych lub zgodę na pobyt tolerowany

również są uprawnieni do prowadzenia działalności gospodarczej na zasadach takich jak obywatele Polski. Dotyczy to także osób, które korzystają w Polsce z ochrony czasowej, posiadają ważną Kartę Polaka bądź są członkami rodziny, którzy dołączają do obywateli państw członkowskich lub przebywają z nimi.

Legalizacja pobytu a działalność gospodarcza

Brak legalizacji pobytu nie oznacza jednak braku uprawnień do prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Cudzoziemcy, którzy nie spełniają warunków niezbędnych do zapewnienia im możliwości funkcjonowania na polskim rynku na zasadach obowiązujących polskich obywateli, również mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą, jednak wprowadzono pewne ograniczenia w formie jej prowadzenia. Takie osoby zagraniczne mogą prowadzić działalność wyłącznie w formie spółek kapitałowych, tzn. spółki komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej, jednak zapis ten może zostać zmieniony umową zawartą przez Polskę z państwem trzecim.

Kto może kupić gotową spółkę w Polsce?

W konsekwencji nawet cudzoziemcy pochodzący z kraju niebędącego członkiem UE, którzy nie posiadają zezwolenia na pobyt w Polsce mogą dokonać zakupu gotowej spółki (np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością), która będzie służyła do prowadzenia działalności gospodarczej. Taki przedsiębiorca może od razu przejść do działania, a dodatkowo uniknie wielu czasochłonnych formalności związanych z zakładaniem spółki.

Osoby zagraniczne a funkcje w spółkach

Osoby zagraniczne również mogą pełnić funkcje w spółkach działających na polskim rynku, jedną z nich jest funkcja członka zarządu spółki. Jej objęcie może być obwarowane różnymi warunkami, które są uzależnione od kraju pochodzenia cudzoziemca.

Podobnie jak w przypadku uprawnienia do prowadzenia działalności gospodarczej, obywatel państwa członkowskiego UE lub EFTA może pełnić funkcję członka zarządu spółki na zasadach obowiązujących obywateli Polski, a więc bez konieczności spełniania dodatkowych formalności.

Inaczej kształtuje się sytuacja cudzoziemca pochodzącego z państwa trzeciego, który pełni funkcję w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji albo w związku z prowadzeniem spraw spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej jako komplementariusz, albo w związku z udzieleniem mu prokury.

W zależności od długości pobytu na terytorium Polski w ciągu roku takiej osoby, może ją objąć obowiązek uzyskania odpowiedniego zezwolenia na pracę. Oznacza to, że osoby pełniące funkcje „na odległość”, tj. przebywające w Polsce przez okres nieprzekraczający łącznie 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, nie są zobowiązane do posiadania zezwolenia na pracę. Jeżeli jednak pobyt przekracza ww. okres, cudzoziemiec zostaje zobligowany do legitymowania się zezwoleniem na pracę typu B.

O takie zezwolenie należy wystąpić dla członka zarządu, nawet jeżeli nie pobiera honorarium z tytułu pełnionej funkcji, niezwłocznie po wpisie do KRS. Procedura uzyskania zezwolenia na pracę trwa kilka miesięcy i może być przeprowadzona przez pełnomocnika bez konieczności przyjazdu obcokrajowca do Polski, bazując na istniejących dokumentach spółki. Na podstawie uzyskanego w Polsce zezwolenia na pracę obcokrajowiec spoza UE może uzyskać w Polskim Konsulacie w swoim kraju pochodzenia wizę z prawem do pracy na czas trwania zezwolenia, a następnie po przyjeździe do Polski wystąpić o wydanie karty pobytu. Należy pamiętać, że praca na terenie Polski jest legalna wyłącznie wtedy kiedy cudzoziemiec posiada prawo do pełnienia funkcji w zarządzie i legalny pobyt na terytorium Polski.