Kto może zostać wspólnikiem w spółce z o.o.?

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, w skrócie spółka z o.o., to jedna z najpopularniejszych form prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce i jedna z najchętniej kupowanych gotowych spółek na sprzedaż.

Utworzyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, tym samym stając się jej wspólnikiem, może:

• jedna lub więcej osób fizycznych lub prawnych bez względu na obywatelstwo i miejsce siedziby, z wyjątkiem innej jednoosobowej spółki z o.o.,
• tzw. ułomna osoba prawna, czyli osoba nie posiadająca osobowości prawnej, ale mająca zdolność do czynności prawnych. Do ułomnych osób prawnych zalicza się m.in. spółki osobowe, czyli spółki jawne, partnerskie, spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne,
• stowarzyszenie, jeśli umowa spółki nie stanowi inaczej.

Do założenia spółki z o.o. wymagany jest kapitał zakładowy w wysokości 5 000 PLN.

Odpowiedzialność wspólników

Spółka z o.o. jest spółką kapitałową, co oznacza, że wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wysokości wniesionych wkładów na pokrycie kapitału zakładowego. To spółka odpowiada za zobowiązania całym swoim majątkiem bez żadnych ograniczeń. Dopiero w momencie, gdy egzekucja przeciw spółce okaże się bezskuteczna członkowie zarządu, w tym także wspólnicy będący z zarządzie, odpowiadają solidarnie za zobowiązania spółki.

Ponadto, członkowie zarządu i wspólnicy będący w zarządzie, w przypadku niedbalstwa lub umyślnego działania dotyczącego pokrycia kapitału zakładowego odpowiadają wobec wierzycieli solidarnie ze spółką przez okres 3 lat od dnia jej zarejestrowania lub zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego.

Spółki z o.o. stanowią doskonałą formę prowadzenia działalności gospodarczej dla osób chcących ograniczyć odpowiedzialność majątkiem osobistym przy jednoczesnym zachowaniu kontroli i nadzoru nad spółką.

Prawa i obowiązki wspólników

Wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce z o.o., chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Prawa

• Wspólnicy mają prawo wyboru nazwy spółki (powinna ona jednak odróżniać się od innych nazw spółek i zawierać sformułowanie „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” lub skrót „Sp. z o.o.” bądź „Spółka z o.o.).
• Wspólnicy mają prawo do zarejestrowania spółki przez Internet korzystając z gotowego wzorca umowy.
• Wspólnicy mogą posiadać jeden lub więcej udziałów (kwestię tę reguluje umowa spółki).  Jeżeli wspólnik ma więcej niż jeden udział, wówczas wszystkie udziały w kapitale zakładowym powinny być równe i niepodzielne.
• Wspólnik ma prawo do zbycia swoich udziałów w formie umowy sprzedaży, darowizny lub umowy nienazwanej.
• Wspólnik ma prawo do zbycia części udziału, jeśli posiada tylko jeden udział. Umowa spółki może dopuścić zbycie części udziału pod warunkiem, że w wyniku podziału nie powstaną udziały niższe niż 50 złotych.
• Wspólnik ma prawo do udziału w zysku (dywidendy) wynikającym z rocznego sprawozdania i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników. Kwota do podziału nie może jednak przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy.
• Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów.
• Każdy wspólnik ma prawo przeglądać księgę udziałów.
• Wspólnicy mają prawo, jeśli umowa spółki nie stanowi inaczej, do zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy za rok obrotowy, jeżeli spółka posiada środki wystarczające na wypłatę (czyli wykazuje zysk w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy).
• Uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku.
• Wspólnicy mogą być powoływani do zarządu spółki.
• Wspólnicy mają prawo do zmiany umowy spółki w drodze uchwały wspólników i wpisu do rejestru.
• Każdy wspólnik ma prawo do sprawowania kontroli nad spółką (w każdym czasie może przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać bilans dla swego użytku lub żądać wyjaśnień od zarządu).
• Wspólnicy reprezentujący co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego mają prawo żądać zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników i umieszczenia określonych spraw w porządku obrad tego zgromadzenia wspólników.
• Wspólnicy reprezentujący co najmniej jedną dwudziestą kapitału zakładowego mogą żądać umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników.
• Wspólnicy mają prawo przeglądać księgę protokołów, a także żądać wydania poświadczonych przez zarząd odpisów uchwał.
• Jeżeli umowa spółki lub uchwała o podwyższeniu kapitału nie stanowi inaczej, dotychczasowi wspólnicy mają prawo pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym w stosunku do swoich dotychczasowych udziałów.
• Wspólnicy mają prawo do podejmowania uchwał na zgromadzeniu wspólników. Zgromadzenie wspólników zwołuje zarząd.
• Wspólnicy mają prawo z ważnych przyczyn żądać wyłączenia ze spółki danego wspólnika. Sąd może orzec wyłączenie ze spółki na żądanie wszystkich pozostałych wspólników, jeżeli udziały wspólników żądających wyłączenia stanowią więcej niż połowę kapitału zakładowego.
• Wspólnicy wykonujący świadczenia niepieniężne na rzecz spółki mają prawo do wynagrodzenia wypłacanego przez spółkę.

Zobacz także: Rejestracja spółki przez obcokrajowca w Polsce

Obowiązki

• Wspólnicy w momencie zakładania spółki zobowiązani są do sporządzenia umowy spółki w formie aktu notarialnego.
• Wspólnicy są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie spółki.
• Wspólnicy w momencie rejestracji spółki przez Internet zobowiązani są do wnoszenia wyłącznie wkładów pieniężnych w celu pokrycia kapitału zakładowego spółki.
• Niektórzy wspólnicy mogą zostać zobligowani do wykonywania na rzecz spółki świadczeń niepieniężnych, czyli do wykonywania określonego rodzaju pracy związanej z działalnością spółki.
• Wspólnik, który wbrew przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki otrzymał wypłatę zobowiązany jest do jej zwrotu.
• Jedyny wspólnik w spółce jednoosobowej zobowiązany jest do wykonywania wszystkich uprawnień przysługujących zgromadzeniu wspólników.
• Członkowie zarządu, w tym także wspólnicy będący w zarządzie, w przypadku niedbalstwa lub umyślnego działania dotyczącego pokrycia kapitału zakładowego odpowiadają wobec wierzycieli solidarnie ze spółką przez okres 3 lat od dnia zarejestrowania spółki lub zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego.
• Członkowie zarządu, w tym także wspólnicy będący w zarządzie, odpowiadają solidarnie za zobowiązania spółki, jeśli egzekucja przeciw spółce jest bezskuteczna.
• Każdy wspólnik jest zobowiązany wnieść wkład na pokrycie kapitału zakładowego w całości w momencie zgłoszenia spółki do rejestru.
• Jeżeli wartość wkładów niepieniężnych została znacznie zawyżona w stosunku do ich wartości zbywczej w dniu zawarcia umowy spółki, wspólnik, który wniósł taki wkład, oraz członkowie zarządu, którzy, wiedząc o tym, zgłosili spółkę do rejestru, zobowiązani są solidarnie wyrównać spółce brakującą wartość.
• Umowa spółki może zobowiązywać wspólników do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziałów.
• W spółkach, w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500 000 złotych, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu, ustanowienie rady nadzorczej/komisji rewizyjnej jest obowiązkowe.